Upadłość konsumencka 2023 – co to i jakie ma konsekwencje?

Upadłość konsumencka to procedura sądowa stworzona dla osób, których nie stać na spłatę długów. Pozwala na ustalenie realnego planu spłaty wierzycieli, a w wyjątkowych przypadkach całkowicie uwalnia od długów.

22 grudnia, 2023

10 min

Media o nas:

Spis treści:

Po zmianie przepisów z 24 marca 2020 roku, proces oddłużenia uległ znacznemu uproszczeniu. Nie podejmuj jednak decyzji o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej pochopnie. Dowiedz się, dla kogo została stworzona ta procedura i z jakimi konsekwencjami się wiąże.

Dlaczego możesz nam zaufać

Informacja o reklamach

Mój artykuł pomoże Ci:

Złożyć wniosek o upadłość konsumencką.
Uniknąć niepotrzebnych kosztów.
Zachować mieszkanie, emeryturę i 500+.

Natu.Care Kolagen Premium 5000 mg, mango-marakuja — Zobacz, co może zrobić dla Twojego zdrowia i urody Natu.Care Kolagen Premium 5000 mg

Efekty zaczęłam dostrzegać po około 5 tygodniach. Włosy są nawilżone, przestały też wypadać. Moja wrażliwa cera przestała się przesuszać. Plus za pyszny smak!

@Milena Dlugosz

Zobacz więcej

Zobacz też:

Na czym polega upadłość konsumencka?

Jeśli nie stać Cię na spłatę zobowiązań (kredyt hipoteczny, pożyczki, raty), ogłoszenie upadłości konsumenckiej może pomóc Ci wyjść z długów. Upadłość konsumencka to atrakcyjna alternatywa dla egzekucji komorniczej, ponieważ pozwoli Ci zachować część majątku i spłacić wierzycieli. Jeśli istnieją do tego przesłanki – sąd umorzy część lub nawet całość Twoich długów.

Upadłość konsumencką możesz ogłosić niezależnie od:

wysokości zadłużenia;
tego jak długo zalegasz ze spłatą.

Upadłość konsumencka – ustawa z 2020 roku

Nowelizacja ustawy prawa upadłościowego z 24 marca 2020 roku znacznie uprościła procedurę ogłoszenia upadłości konsumenckiej. Wprowadziła ona tzw. konsumenckie uproszczone postępowanie upadłościowe.

Po nowelizacji:

Przesłanki ogłoszenia upadłości są łagodniejsze.
Zmniejszyła się aktywność sądu.
Postępowanie sądowe może trwać maksymalnie 8 miesięcy.

Uproszczenie procedur widocznie wpłynęło na liczbę ogłaszanych upadłości. Jak podaje Centralny Ośrodek Informacji Gospodarczej do końca 2021 roku upadłość konsumencką zgłosiło ponad 18 000 Polaków. To prawie 40% więcej, niż w roku poprzednim!

Kto może ogłosić upadłość konsumencką?

Możesz złożyć do sądu wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, jeśli:

Masz status osoby fizycznej – nie prowadzisz działalności gospodarczej, nie jesteś wspólnikiem, ani komandytariuszem w spółce jawnej, partnerskiej, komandytowej ani komandytowo–akcyjnej.
Jesteś osobą niewypłacalną – nie jesteś w stanie spłacić swoich zobowiązań (np. kredytu hipotecznego, rat, pożyczek) od przynajmniej 3 miesięcy.

WAŻNE: Wniosek o ogłoszenie upadłości może zostać złożony zarówno przez dłużnika, jak i wierzyciela. Dla wierzyciela to realny sposób na odzyskanie zaległych spłat.

Od 24 marca 2020 roku, sąd nie bada już przyczyny powstania niewypłacalności. Oznacza to, że nawet jeśli zadłużenie powstało z Twojej winy – wciąż możesz złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości. Istnieje jednak ryzyko, że wpłynie to na mniej korzystny plan spłaty zobowiązań.

Zobacz też: Nowe progi podatkowe od lipca 2022 [Polski Ład] + Tabela

Kto nie może ogłosić upadłości konsumenckiej?

Sąd może oddalić Twój wniosek o ogłoszenie upadłości, gdy:

Prowadzisz działalność gospodarczą, jesteś akcjonariuszem lub komandytariuszem – i odpowiadasz także za długi spółki.
Zalegasz ze spłatą zobowiązań krócej, niż 3 miesiące – w oczach sądu nie oznacza to niewypłacalności.
W ciągu oststnich 10 lat część lub całość Twoich długów uległa umorzeniu – po pozytywnym rozpatrzeniu Twojego wniosku o niewypłacalność konsumencką.
W ciągu ostatnich 10 lat któreś z Twoich działań pokrzywdziło wierzycieli – przykładem takiego działania jest przepisanie majątku na małżonka w celu uniknięcia spłaty.
Mieszkasz na stałe za granicą – możesz złożyć wniosek o upadłość w Polsce tylko, jeśli przebywasz za granicą czasowo (np. pracujesz dorywczo).

W nowelizacji z 24 marca 2020 roku z ustawy usunięto zapis o niezawinionej niewypłacalności dłużnika. Sąd nie oddali więc Twojego wniosku nawet, jeśli zadłużenie powstało przez Twoją lekkomyślność.

Sprawdź również: Ubezpieczenie NNW - indywidualne, dziecka, samochodu. Czy warto?

Upadłość konsumencka – ile trwa ten proces?

Postępowanie sądowe o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej może trwać maksymalnie 8 miesięcy. Po tym czasie sąd ustali dla Ciebie realny plan spłaty wierzycieli. Nie powinien on przekraczać 36 miesięcy. Sąd może też umorzyć część lub całość Twoich długów, jeśli uzna, że nie jesteś w stanie ich spłacić.

Od czego zależy długość trwania procesu upadłości?

Długość trwania procesu upadłości konsumenckiej zależy głównie od wielkości Twojego majątku. Jeśli, na przykład, masz mieszkanie, samochód i dużo cennych ruchomości – syndyk będzie potrzebował więcej czasu na ich wycenę i sprzedaż.

Proces powinien trwać maksymalnie 36 miesięcy. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy sąd uzna, że niewypłacalność powstała z Twojej winy. Wtedy może przedłużyć proces spłaty wierzycieli nawet do 7 lat.

Ile trwa upadłość konsumencka bez majątku?

Brak majątku znacznie przyspiesza proces ogłoszenia upadłości. Jeśli:

nie jesteś w stanie podjąć pracy zarobkowej,
nie masz mieszkania,
nie masz żadnych cennych ruchomości (np. samochodu),

postępowanie sądowe nie powinno trwać dłużej, niż 3 miesiące. Po tym czasie sąd ustali, czy jesteś w stanie spłałcić jakiekolwiek zobowiązania wobec wierzycieli.

Postępowanie upadłościowe w przypadku osób bez majątku zwykle nie przekracza roku (do tego czasu dolicz 3 miesiące postępowania sądowego).

Może Cię zainteresować: Praca zdalna: jak znaleźć i w jakich branżach jest dostępna?

Jak ogłosić upadłość konsumencką krok po kroku?

Nowelizacja ustawy z 2020 roku wprowadziła tzw. konsumenckie uproszczone postępowanie upadłościowe. Nowe prawo skróciło i uprościło procedurę.

Aby ogłosić upadłość:

1. Złóż wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej.

Opisz Twoją sytuację: jak doszło do niewypłacalności, ile zarabiasz, w jakich warunkach mieszkasz. We wniosku spisz też listę wszystkich Twoich wierzycieli.

Możesz napisać wniosek samodzielnie, lub zwrócić się o pomoc do kancelarii adwokackiej.

Efekty zaczęłam dostrzegać po około 5 tygodniach. Włosy są nawilżone, przestały też wypadać. Moja wrażliwa cera przestała się przesuszać. Plus za pyszny smak!

@Milena Dlugosz

Zobacz więcej

Co musi zawierać wniosek?

Szczegółowe dane osobowe. Nie zapomnij podać aktualnego adresu e-mail oraz numeru telefonu. To ułatwi kontakt syndykowi i znacznie przypspieszy procedurę.
Dane pełnomocnika. Jeśli decydujesz się na pomoc adwokata – wpisz jego dane.
Wykaz majątku i jego wstępną wycenę. Chodzi o wszystkie nieruchomości i ruchomości, jakie posiadasz. Wykaz powinien zawierać też całą gotówkę i wszystkie pieniądze zgromadzone na koncie.
Listę wierzycieli i kwotę zadłużenia wobec nich.
Informacje o Twoich przychodach w ostatnich sześciu miesiącach.
Informacje o kosztach utrzymania Ciebie i Twojej rodziny.
Uzasadnienie wniosku.

Pamiętaj, aby dołączyć do wniosku o upadłość konsumencką wszystkie dokumenty, potwierdzające Twoje zadłużenie i trudną sytuację ekonomiczną.

Skąd pobrać wniosek?

Wniosek o ogłoszenie upadłości musisz złożyć na urzędowym formularzu. Znajdziesz go na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości. Możesz wypełnić wniosek czytelnym pismem odręcznym lub skorzystać z komputera.

Ile kosztuje złożenie wniosku o upadłość konsumencką?

30 zł – to stała opłata dla sądu, w którym składasz wniosek. Numer rachunku znajdziesz na stronie internetowej instytucji. Pamiętaj, aby dołączyć dowód wpłaty do składanego wniosku.
Pomoc adwokata w wypełnieniu wniosku to koszt rzędu 3–10 tys. zł. Adwokat pomoże Ci również w trakcie rozprawy i postępowania upadłościowego.

2. Oficjalnie ogłoś upadłość.

Działania sądu mogą trwać maksymalnie 8 miesięcy. Jeśli starasz się o upadłość konsumencką bez majątku, czas trwania postępowania sądowego nie powinien przekroczyć 3 miesięcy.

W trakcie postępowania otrzymasz zaproszenie na jedną lub kilka rozpraw (zwykle rozprawa nie trwa dłużej niż kilkanaście minut). Możesz skorzystać z pomocy adwokata lub reprezentować się samodzielnie.

Jeśli sąd nie dopatrzy się we wniosku żadnych nieprawidłowości – ogłosi Twoją upadłość. Wtedy rozpocznie się praca syndyka.

3. Współpracuj z syndykiem.

Syndyk to osoba, która kieruje postępowaniem upadłościowym:

Robi listę wierzycieli.
Odbiera i spienięża Twój majątek.
Tworzy projekt planu spłaty wierzycieli.

Koszt wynagrodzenia syndyka wynosi 4–7 tys. zł. W wyjątkowo skomplikowanych sprawach (gdy masz wiele nieruchomości i duży majątek), koszty mogą przekroczyć 10 tys. zł.

Dobra współpraca z syndykiem leży w Twoim interesie. Im szybciej wyceni i sprzeda Twój majątek, tym szybciej uwolnisz się od długów. Dlatego w żadnym razie nie próbuj niczego przed nim zataić. Ukrywanie informacji może doprowadzić do umorzenia postępowania upadłościowego.

WAŻNE! Od momentu ogłoszenia upadłości przez sąd, wierzyciele mogą kontaktować się w sprawie spłaty Twoich zobowiązań tylko z syndykiem. Nie mają prawa zwracać się do Ciebie w celu windykacji długów – ani bezpośrednio, ani telefonicznie.

4. Ustal ratalny plan spłaty.

Kolejnym krokiem jest ustalenie w jakim terminie spłacisz swoich wierzycieli. Na podstawie danych uzyskanych od syndyka, sąd może ustalić plan spłat Twoich zobowiązań na 12, 24 lub 36 miesięcy. Jeśli sędzia uzna, że zadłużenie powstało z Twojej winy spłata zobowiązań może przedłużyć się nawet do 7 lat.

5. Czekaj na umorzenie długów.

Po spłaceniu ostatniej raty zobowiązania, sąd całkowicie umorzy Twoje długi.

Jeśli wciąż masz jakiekolwiek wątpliwości związane z etapami ogłoszenia upadłości konsumencjiej – koniecznie zajrzyj do Praktycznego Poradnika Dłużnika, który przygotowało Ministerstwo Sprawiedliwości.

Konsekwencje upadłości konsumenckiej

Podstawową konsekwencją ogłoszenia upadłości konsumenckiej jest uwolnienie się od długów przez spłatę wierzycieli. Spłata zobowiązań najczęściej pochodzi jednak z Twojego majątku – i to konsekwencja najbardziej bolesna.

Czy cały majątek ulega zajęciu? Sprawdziłam to dla Ciebie!

Nieruchomości

Po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej wszystkie twoje nieruchomości zostaną sprzedane, aby spłacić wierzycieli.

Upadłość konsumencka z zachowaniem mieszkania

W myśl ustawy o prawie upadłościowym przysługuje Ci ochrona przed bezdomnością. Jeśli lokal, w którym mieszkasz należy do Ciebie, po ogłoszeniu upadłości możesz w nim zostać, do czasu aż syndyk dokona sprzedaży. Zakres i czas pozostania w mieszkaniu określi sąd na Twój wniosek. Jeśli wynajmujesz mieszkanie, możesz w nim pozostać.

Po sprzedaży lokalu sąd wydzieli z uzyskanej sumy kwotę odpowiadającą przeciętnemu czynszowi wynajmu w Twojej miejscowości. Przez kolejne dwa lata możesz wynajmować za tę kwotę mieszkanie dla siebie i swojej rodziny.

Upadłość konsumencka a kredyt hipoteczny

Mieszkanie lub dom kupione na kredyt zostanie sprzedane wraz z pozostałą częścią majątku. Uzyskane w ten sposób pieniądze, sąd przeznaczy na spłatę kredytu.

A co jeśli nastąpi upadłość konsumencka jednego z małżonków, a kredyt zaciągnięty był przez drugie z nich? Majątek wspólny wchodzi w skład masy upadłości (mówi o tym art. 124 ustawy o prawie upadłościowym). W praktyce oznacza to, że mieszkanie zostanie sprzedane. Zabezpieczeniem przed taką sytuacją byłaby wcześniejsza rozdzielność majątkowa małżonków.

Może Cię zainteresować: Banki w Polsce: największe, najlepsze, najbezpieczniejsze

Konto w banku

Po ogłoszeniu upadłości bank może zablokować Ci konto. Najlepiej, jeszcze przed zdłoszeniem wniosku o ogłoszenie upadłości, sprawdź, jakie procedury obowiązują w Twojej instytucji.

Gdy sąd ogłosi upadłość, skontaktuj się z syndykiem i ustal na jakich zasadach możesz korzystać z konta.

Może Ci się spodoba:

Efekty zaczęłam dostrzegać po około 5 tygodniach. Włosy są nawilżone, przestały też wypadać. Moja wrażliwa cera przestała się przesuszać. Plus za pyszny smak!

@Milena Dlugosz

Zobacz więcej

Świadczenia

Po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej masz prawo do godnego życia i możliwie normalnego funkcjonowania. Dlatego najprawdopodobniej dalej będziesz otrzymywać świadczenia – o ich wysokości zadecyduje sąd.

Emerytura

Emerytura i renta podlegają ochronie – po ogłoszeniu upadłości otrzymasz co najmniej 75% świadczenia. Kwota nie może jednak spaść poniżej 825 zł netto.

Świadczenie 500+

Świadczenia z pomocy społecznej, alimentacyjne, rodzinne, wychowawcze i porodowe podlegają pełnej ochronie w postępowaniu upadłościowym. Oznacza to, że otrzymasz świadczenie 500+ w pełnej wysokości.

Alimenty

Postępowanie upadłościowe nie zwalnia od wszystkich zobowiązań. Długi alimentacyjne muszą zostać spłacone, nawet jeśli w danym momencie sąd ogłosi Twoją niewypłacalność.

Bieżące alimenty będą potrącane z Twojej pensji. Jeśli nie pracujesz i nie masz majątku, z którego możesz spłacić alimenty, długi alimentacyjne będą obciążały Cię po zakończeniu postępowania upadłościowego.

Podsumowanie: wady i zalety ogłoszenia upadłości konsumenckiej

Upadłość konsumencka to sposób na uwolnienie się od windykacji i postępowań egzekucyjnych, prowadzonych przez wierzycieli. Z chwilą ogłoszenia upadłości przez sąd, uwalniasz się od poszczególnych zobowiązań i jedyne, co musisz robić, to przestrzegać instrukcji syndyka.

Na umorzenie długów możesz liczyć tylko, jeśli nie masz ani majątku, ani zdolności do pracy. W praktyce dotyczy to najczęściej emerytów, którzy pobierają najniższą emeryturę.
Koszt procesu upadłościowego może wynosić nawet kilkanaście tysięcy złotych (syndyk: 3–10 tys zł, ewentualny koszt adwokata: 3–10 tys zł, opłata sądowa: 30 zł).
Po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej zachowasz minimum 75% emerytury i całość świadczeń rodzinnych (w tym 500+).
Mieszkanie w kredycie hipotecznym zostanie sprzedane, a zysk ze sprzedaży przeznaczony na spłatę kredytu. Sąd może wydzielić ze sprzedaży kwotę, która umożliwi Ci wynajęcie innego mieszkania (do 2 lat).
Jeśli masz długi alimentacyjne musisz je spłacić, nawet po zakończeniu postępowania upadłościowego.

Dziękuję za przeczytanie mojego tekstu i zapraszam do pytań i komentarzy!

FAQ

O co pytają inni?

1. Czy mogę ogłosić upadłość konsumencką z małżonkiem?

Nie jest to możliwe. Jednak jeśli oboje z małżonkiem planujecie ogłosić upadłość, najlepiej złóżcie wniosek w tym samym dniu. W treści uzasadnienia poproście o wyznaczenie jednego syndyka. To znacznie uprości procedury upadłościowe.

2. Czy po ogłoszeniu przez sąd upadłości mogę dalej pożyczać pieniądze?

Nie jest to zabronione, jednak uważane za złą praktykę. Zaciąganie niemożliwych do spłaty długów będzie skutkowało wydłużeniem procesu spłaty wierzycieli.

3. Czy mogę wycofać się z upadłości po jej ogłoszeniu?

Tak, możesz zmienić decyzję w każdej chwili i poprosić o umorzenie procesu upadłości (wyjątek stanowi sytuacja, gdy umorzenie postępowania upadłościowego mogłoby pokrzywdzić wierzycieli lub gdy postępowanie upadłościowe zostało zgłoszone przez wierzyciela). Aby to zrobić, musisz wycofać złożony do sądu wniosek o upadłość. Szczegółowe informacje znajdziesz w Praktycznym Poradniku Dłużnika.

4. Ile będą wynosić raty spłaty wierzycieli?

Wysokość rat określa sąd, uwzględniając Twoje dochody i niezbędne koszty utrzymania.

5. Czy plan spłaty wierzycieli może zostać zmieniony?

Tak, może on zostać zmieniony na wniosek Twój lub wierzycieli. Zmienić może się wysokość rat i długość okresu spłaty. W wyjątkowych przypadkach Twoje zobowiązania mogą zostać umorzone.

Oceń artykuł

5.0

Odałeś juz glos

2 opinie, ocena: 5.0

Redakcja

Poznaj zespół

Redaktorka HelloFinance

Agata Jach

Zajmuję się tematyką finansową — w prosty, przystępny sposób wyjaśniam meandry polskiego prawa, aby pomóc Ci podjąć przemyślane i korzystne decyzje finansowe.

Oszczędzaj czas i pieniądze z Hello Finance

Poznaj sprawdzone sposoby na finanse osobiste

Zobacz inne treści

Podobne artykuły