Ubezpieczenie turystyczne: czy warto? Jak wybrać najlepsze ubezpieczenie podróżne?

Sprawdź jakie ubezpieczenie podróżne będzie dla Ciebie najlepsze.
Mateusz Podlecki - Redaktor HelloFinance
Tekst

Mateusz Podlecki

Mateusz Podlecki - Redaktor HelloFinance
Tekst
Mateusz Podlecki
Redaktor HelloFinance

Pomaga ludziom podejmować lepsze decyzje finansowe, by mogli dzięki temu wieść szczęśliwsze życie. Pisząc artykuły w HelloFinance, buduje świadomość ekonomiczną i finansową. Oprócz tego pasjonuje się edukacją medialną i nowymi technologiami oraz ich wpływem na codzienność.

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

22 grudnia, 2023
Redakcja:

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

11 min
Media o nas:
Spis treści:

Tylko co szósty Polak kupuje ubezpieczenie turystyczne na wakacje czy wyjazd za granicę. To mało czy dużo? Dziś dowiesz się, dlaczego ubezpieczenie podróży jest tak istotne!

Dlaczego możesz nam zaufać
Informacja o reklamach

Być może myślisz, że ubezpieczenie turystyczne to kolejny niepotrzebny koszt. Bo przecież co może się wydarzyć? Zgubiony bagaż, wypadek na nartach, opóźnienia lotów, odwołana wycieczka – to tylko kilka przykładów, których z pewnością nie chcesz doświadczyć. 

Z tego artykułu dowiesz się:

  • Czym jest i co obejmuje ubezpieczenie turystyczne?
  • Czy warto wykupić ubezpieczenie na podróż?
  • Jak działa ubezpieczenie za granicą?
  • Ile kosztuje ubezpieczenie turystyczne i od czego zależy jego cena?
  • Na co zwracać uwagę przy wyborze ubezpieczenia turystycznego?
Natu.Care Kolagen Premium 5000 mg, mango-marakuja

Zobacz, co może zrobić dla Twojego zdrowia i urody Natu.Care Kolagen Premium 5000 mg

Natu.Care Kolagen Premium 5000 mg, mango-marakuja

Natu.Care Kolagen Premium dla zdrowia stawów, skóry, paznokci i włosów. Najlepsza przyswajalność. Optymalna dawka 5 000 lub 10 000 mg. Przebadany przez niezależne laboratorium.

Zobacz więcej
@Milena Dlugosz
Efekty zaczęłam dostrzegać po około 5 tygodniach. Włosy są nawilżone, przestały też wypadać. Moja wrażliwa cera przestała się przesuszać. Plus za pyszny smak!
@Milena Dlugosz
Zobacz więcej

Wybierz najlepsze ubezpieczenie turystyczne, które spełni Twoje wszystkie potrzeby!

Zobacz też:

Czym jest ubezpieczenie turystyczne?

Ubezpieczenie turystyczne to umowa między klientem a ubezpieczycielem, która zapewnia ochronę na czas wyjazdu. Ubezpieczenie podróży dotyczy wyjazdów krajowych i zagranicznych. Jego zakres możesz dowolnie rozszerzać. Wykupisz je jako oddzielny produkt ubezpieczeniowy lub w pakiecie z wycieczką w biurze podróży. 

Jaki zakres obejmuje polisa turystyczna?

Podstawowa polisa na wyjazd obejmuje najczęściej ubezpieczenie kosztów leczenia, Assistance oraz NNW (Następstwa Nieszczęśliwych Wypadków). Zakres ubezpieczenia możesz rozszerzyć m.in. o ubezpieczenie bagażu, ubezpieczenie w razie opóźnienia lotów czy odwołania wyjazdu, a także o OC w życiu prywatnym i związanym z uprawianiem sportu.

Zakres ubezpieczenia turystycznego dostosuj do swoich wyjazdowych planów. Możesz wybierać spośród takich usług jak: 

  • odholowanie samochodu
  • pomoc tłumacza
  • transport medyczny lub ambulatoryjny
  • pomoc ratowników
  • wizyty lekarskie
  • badania lekarskie
  • pobyt w szpitalu
  • koszty odwołania lub skrócenia wyjazdu

Wszystkie możliwości rozszerzenia polisy znajdziesz u swojego ubezpieczyciela. 

Kiedy ubezpieczyciel może odmówić wypłaty odszkodowania?

Zanim zdecydujesz się na ofertę konkretnej firmy ubezpieczeniowej, zajrzyj do OWU (Ogólne Warunki Umowy) i dokładnie sprawdź tzw. wyłączenia odpowiedzialności. Są to okoliczności, w których ubezpieczenie nie zadziała

Na ochronę nie będziesz mógł liczyć z pewnością w następujących sytuacjach: 

  • klęski żywiołowe
  • zamieszki, wojna i ataki terrorystyczne
  • udział w nielegalnych strajkach czy zamachach stanu
  • usiłowanie lub popełnienie przestępstwa
  • próba samobójstwa lub okaleczenia
  • spowodowanie wypadku na skutek umyślnego działania (np. w celu wyłudzenia odszkodowania)
  • niedostosowanie rozszerzenia ochrony ubezpieczeniowej (np.: jedziesz uprawiać freeride w Alpy Francuskie, a masz tylko podstawową wersję polisy)
  • wszystkie wyłączenia medyczne, jak korzystanie z medycyny niekonwencjonalnej czy aborcja
  • przewlekłe choroby (część firm ubezpieczeniowych je uwzględnia – koniecznie sprawdź, jakie choroby przewlekłe wchodzą w skład ubezpieczenia danej oferty, a których ono nie obejmuje)

Ubezpieczyciel może odmówić wypłaty lub zwrotu kosztów również, gdy podczas zdarzenia byłeś pod wpływem alkoholu (o tzw. klauzuli alkoholowej przeczytasz w sekcji FAQ), narkotyków lub nienależycie zadbałeś o swoje bezpieczeństwo.

Listy wyłączeń są różne w różnych firmach. Jeśli chcesz uniknąć przykrych sytuacji i dużych wydatków, dokładnie zapoznaj się ze wszystkimi warunkami i umową.

Czy warto wykupić ubezpieczenie turystyczne na wyjazd za granicę?

Tak.

Nie jesteśmy w stanie przewidzieć wszystkiego, co może wydarzyć się w trakcie wyjazdu służbowego czy urlopu: wypadek komunikacyjny, nagła choroba, opóźniony lot, skradziony bagaż czy odwołanie wycieczki. Ubezpieczenie turystyczne to komfort podróżowania bez lęku o to, że w razie nieszczęścia – prócz uszczerbku na zdrowiu – nie wpadniemy w kłopoty finansowe!

Paweł Bartnik Ekspert finansowy i multiagent ubezpieczeniowy

Ubezpieczenie w podróży to także zabezpieczenie Twojego portfela. Koszty leczenia, pobytu w szpitalu czy akcji ratunkowej mogą sięgać kilkunastu, a w niektórych krajach nawet kilkuset tysięcy złotych – a nie chcesz dodatkowo wpaść w długi, prawda? 

Ogromnym udogodnieniem jest  fakt, że z łatwością kupisz ubezpieczenie turystyczne online – bez wychodzenia w domu, w kilka minut.

Natu.Care Kolagen Premium 5000 mg, mango-marakuja

Zobacz, co może zrobić dla Twojego zdrowia i urody Natu.Care Kolagen Premium 5000 mg

Natu.Care Kolagen Premium 5000 mg, mango-marakuja

Natu.Care Kolagen Premium dla zdrowia stawów, skóry, paznokci i włosów. Najlepsza przyswajalność. Optymalna dawka 5 000 lub 10 000 mg. Przebadany przez niezależne laboratorium.

Zobacz więcej
@Milena Dlugosz
Efekty zaczęłam dostrzegać po około 5 tygodniach. Włosy są nawilżone, przestały też wypadać. Moja wrażliwa cera przestała się przesuszać. Plus za pyszny smak!
@Milena Dlugosz
Zobacz więcej

Mam kartę EKUZ – czy potrzebuję dodatkowe ubezpieczenie na wakacje (i nie tylko)?

Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) uprawnia – w ramach ubezpieczenia NFZ – do otrzymania podstawowej pomocy medycznej w krajach Unii Europejskiej (UE) i Europejskiej Strefy Wolnego Handlu (EFTA). Pomoc otrzymasz na takich samych zasadach, jak te obowiązujące obywateli kraju, w którym przebywasz.

EKUZ gwarantuje jedynie podstawowy zakres ochrony w czasie podróży zagranicznych. Usługi refundowane w ramach publicznej służby zdrowia mogą być niewystarczające. Nie skorzystasz m.in. z wizyty u stomatologa czy leczenia w prywatnej klinice. Nie dostaniesz też wsparcia w przypadku ratownictwa lub akcji poszukiwawczej – zwłaszcza z wykorzystaniem helikoptera. Koszty takich operacji to nawet kilkadziesiąt tysięcy euro. 

W wielu krajach nie zostaną Ci zwrócone koszty pobytu w szpitalu czy transportu medycznego karetką – o ile nie było to konieczne do ratowania życia. 

Kolejnym ograniczeniem EKUZ jest obszar obowiązywania. Działa ona tylko w krajach UE i EFTA. Jeśli chcesz spędzić wakacje na Dominikanie, Malediwach lub masz podróż służbową do Singapuru, kup ubezpieczenie turystyczne z odpowiednimi rozszerzeniami i sumą ubezpieczenia. 

W krajach, które honorują wydawaną przez NFZ kartę EKUZ możemy liczyć na częściowe pokrycie kosztów związanych z leczeniem w razie wypadku czy choroby. Ale nawet w takich krajach jak Niemcy istnieje szereg sytuacji, w których konieczna będzie dopłata lub opłacenie leków czy usług z własnej kieszeni. Dopiero potem można ubiegać się o zwrot.

Paweł Bartnik Ekspert finansowy i multiagent ubezpieczeniowy

Ubezpieczenie turystyczne jest tu zdecydowanie lepszym rozwiązaniem, co potwierdza również Rzecznik Finansowy.

Kiedy najlepiej kupić ubezpieczenie podróżne?

Dane z raportu Blue Media pokazują, że tylko co czwarta osoba kupuje ubezpieczenie turystyczne 2–7 dni przed wyjazdem. Z kolei 1 na 10 osób robi to dzień przed lub nawet w dniu wyjazdu. Wynika to głównie z tego, że coraz częściej korzystamy z ofert last minute i tanich lotów. Trudno wtedy zadbać z wyprzedzeniem o wszystkie formalności. 

Optymalnie jest kupić ubezpieczenie na tydzień przed podróżą. Tylko wtedy będziesz mieć wystarczająco czasu, żeby zapoznać się z OWU. Na spokojnie zastanowisz się, które elementy polisy turystycznej są niezbędne, co możesz pominąć, a co warto dodać. Odpowiednio wczesny zakup ubezpieczenia podróży to również gwarancja ochrony już od pierwszego dnia wyjazdu! 

Może Cię zainteresować: Prywatne ubezpieczenie zdrowotne – ile kosztuje i co obejmuje?

Jak działa ubezpieczenie za granicą?

Wszystko zależy od tego, czy ubezpieczenie wykupiłeś indywidualnie,czy przez biuro podróży. 

Jeśli samodzielnie zadbałeś o polisę turystyczną, to pierwszą rzeczą, którą musisz zrobić w razie wypadku, jest kontakt ze swoim ubezpieczycielem. Konsultanci udzielą Ci potrzebnych informacji i krok po kroku wytłumaczą, jakie będą dalsze kroki, by zagwarantować Ci jak najlepsze wsparcie.

W przypadku ubezpieczenia wykupionego w biurze podróży musisz się skontaktować ze swoim touroperatorem, który poprowadzi cały proces w zależności od okoliczności zdarzenia. 

Uzyskanie pomocy zależy też od tego, czy w umowie masz zapisane wsparcie bezgotówkowe, czy samodzielnie pokrywasz koszty i potem ubiegasz się o zwrot. Zachowaj wszystkie recepty, rachunki i faktury, które są podstawą do zwrotu poniesionych wydatków. 

Sprawdź koniecznie: Ubezpieczenie na życie – ile kosztuje, jak wybrać najlepsze?

Ubezpieczenie turystyczne a COVID-19

Do tej pory większość ubezpieczycieli w swoich OWU wyłączała odpowiedzialność zarówno w przypadku epidemii, jak i pandemii. Jednak koronawirus i jego wpływ na funkcjonowanie całego świata zmienił tę sytuację. W zdecydowanej większości koszty związane z nagłym zachorowaniem na COVID-19 są częściowo lub w całości pokrywane. 

Ubezpieczenie turystyczne od COVID – w zależności od zakresu i sumy ubezpieczenia – może pomóc następujących sytuacjach:

  • wykonanie testu na obecność koronawirusa,
  • hospitalizacja i leczenie,
  • przedłużenie pobytu rodziców lub opiekunów z powodu choroby dziecka,
  • zakwaterowanie i wyżywienie w razie przedłużenia pobytu z powodu pozytywnego wyniku testu lub kwarantanny,
  • powrót do kraju po przedłużonym pobycie z powodu choroby lub kwarantanny.

Jest tutaj jeden haczyk. Jeśli firma ubezpieczeniowa udowodni, że nie dostosowałeś się do ograniczeń i restrykcji wprowadzonych w danym kraju, wszystkie koszty pokryjesz z własnej kieszeni.

WAŻNE: wszystkie szczegóły polisy zawarte w OWU zawsze sprawdzaj przed zakupem. Wątpliwości skonsultuj z agentem ubezpieczeniowym. 

Ile kosztuje ubezpieczenie podróżne i od czego to zależy?

Oferty ubezpieczeń podróżnych przedstawiane są w formie stawek dziennych. Powinieneś dobrać ją indywidualnie do swoich potrzeb. Wysokość wypłaty odszkodowania będzie zależna m.in. od wariantu ubezpieczenia, wszystkich rozszerzeń, ochrony w razie zachorowania na COVID-19, a także wysokości sum gwarantowanych. 

Istotny będzie również kierunek podróży. Inny poziom ryzyka mają wakacje na plaży w Grecji, trekking w Bhutanie i nurkowanie na Sri Lance. Stąd wybrane oferty będą różnić się wysokością sum gwarantowanych. 

Wpływ na ostateczną cenę mają również Twoje choroby przewlekłe, jak nadciśnienie czy cukrzyca. 

Zasady przy ustalaniu cen za ubezpieczenie podróżne są bardzo proste: 

  • Im większy zakres ochrony i liczba rozszerzeń, tym wyższe będą stawki dzienne, ale Twój spokój i poczucie bezpieczeństwa również będą rosnąć. 

  • Im wyższa kwota sum gwarantowanych, tym wyższe będzie ewentualne odszkodowanie, choć sama polisa będzie droższa.

Najtańsze ubezpieczenia turystyczne zaczynają się już od 4 zł dziennie za osobę

Zobacz też: Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne NFZ – kto może skorzystać? Ile wynosi składka?

Jak wybrać najlepsze ubezpieczenie turystyczne? [poradnik eksperta w 5 krokach]

Najlepsze ubezpieczenie podróżne będzie idealnie dobrane do Twoich potrzeb, a po zakupie da poczucie bezpieczeństwa i uwolni od stresu. 

Wybór polisy powinieneś zacząć od określenia zakresu i wszystkich rozszerzeń ochrony. Dopiero potem weź pod uwagę cenę. Nigdy odwrotnie!

Paweł Bartnik Ekspert finansowy i multiagent ubezpieczeniowy

Cena nie powinna być ostatecznym kryterium wyboru ubezpieczenia podróżnego. 

Jeśli często podróżujesz, to być może najbardziej opłacalne będzie wykupienie rocznej polisy. Jeśli w międzyczasie zaplanujesz podróż, która przekraczać będzie wybrany zakres, możesz po prostu dokupić dodatkowe ubezpieczenie na ten wyjazd. 

Przed zakupem warto poszukać w sieci kodów rabatowych na ubezpieczenie turystyczne lub zapytać o nie swojego agenta ubezpieczeniowego, który przygotowuje polisę. Mogą one obniżyć koszty nawet o połowę

Paweł Bartnik Ekspert finansowy i multiagent ubezpieczeniowy

A zatem…

Jak wybrać najlepsze ubezpieczenie turystyczne?

  1. Określ zakres ochrony w zależności od tego, gdzie jedziesz i co będziesz robić.
  2. Wybierz rozszerzenia ochrony.
  3. Sprawdź wyłączenia odpowiedzialności i poszczególne klauzule w OWU.
  4. Wybierz najatrakcyjniejszą cenowo i zakresowo ofertę – możesz skorzystać z rankingów, kalkulatorów i porównywarek.
  5. Złóż wniosek online lub zgłoś się do agenta ubezpieczeniowego, który przygotuje ofertę.
Natu.Care Kolagen Premium 5000 mg, mango-marakuja

Zobacz, co może zrobić dla Twojego zdrowia i urody Natu.Care Kolagen Premium 5000 mg

Natu.Care Kolagen Premium 5000 mg, mango-marakuja

Natu.Care Kolagen Premium dla zdrowia stawów, skóry, paznokci i włosów. Najlepsza przyswajalność. Optymalna dawka 5 000 lub 10 000 mg. Przebadany przez niezależne laboratorium.

Zobacz więcej
@Milena Dlugosz
Efekty zaczęłam dostrzegać po około 5 tygodniach. Włosy są nawilżone, przestały też wypadać. Moja wrażliwa cera przestała się przesuszać. Plus za pyszny smak!
@Milena Dlugosz
Zobacz więcej

Podsumowanie

Ubezpieczenie turystyczne jest konieczne, choć może wydawać się teraz niepotrzebnym wydatkiem. Pomyśl jednak, co może Cię czekać w egzotycznych krajach, a nawet w Europie, jeśli go nie wykupisz? Koszty leczenia, transportu medycznego czy odpowiedzialności cywilnej znacznie przewyższą kwotę ubezpieczenia podróżnego. Stać Cię na to? 

  • Podstawowe ubezpieczenie podróży obejmuje przede wszystkim koszty leczenia (KL), odpowiedzialność cywilną (OC), konsekwencje NNW oraz Assistance.
  • Dostępne na rynku ubezpieczenia turystyczne różnią się zakresem i rozszerzeniami ochrony.
  • Ubezpieczenie turystyczne daje o wiele większą ochronę niż wydawana przez NFZ karta EKUZ.
  • Cena ubezpieczenia podróży zależy przede wszystkim od zakresu i rozszerzeń. Ważny jest też cel podróży, choroby przewlekłe, czy wybór ubezpieczenia na wypadek COVID-19.
  • Przy wyborze konkretnej oferty zawsze kieruj się najpierw zakresem ubezpieczenia, a dopiero potem ceną.

Dziękuję bardzo za przeczytanie artykułu. Masz jeszcze pytania? Sekcja komentarzy jest Twoja – odpowiemy na wszystkie. 

Temat ubezpieczeń jest bardzo istotny dla przyszłości Twojej i Twoich bliskich, dlatego jeśli Ci na niej zależy, koniecznie zajrzyj do innych artykułów naszych ekspertów w dziale Ubezpieczenia.

FAQ

 

Czy można kupić ubezpieczenie turystyczne online?

Tak. Możesz to zrobić bezpośrednio na stronie ubezpieczyciela, na stronach z rankingami, kalkulatorami i porównarkami, a także podczas kupowania biletów lotniczych.

Czy można kupić polisę w trakcie wyjazdu?

Oczywiście, że tak! Pamiętaj tylko, że firma ubezpieczeniowa może stosować karencję. Wtedy ubezpieczenie turystyczne będzie działać dopiero po kilku godzinach lub po kilku dniach. Zatroszcz się o nie jeszcze przed wyjazdem.

Ubezpieczenie turystyczne a klauzula alkoholowa

Wiele firm ubezpieczeniowych posiada w swoich OWU wykluczenie z odpowiedzialności, jeśli w trakcie zdarzenia byłeś pod wpływem alkoholu. Nawet jeśli jego spożycie nie było bezpośrednią przyczyną wypadku. Wtedy nie możesz liczyć na odszkodowanie czy zwrot kosztów.

Czy dostępne jest ubezpieczenie turystyczne dla psa lub kota?

Tak! Dzięki niemu – zgodnie z limitami w OWU – zrekompensujesz m.in. koszty leczenia weterynaryjnego, transportu do kliniki czy uśpienia w związku z wypadkiem lub nagłą chorobą. W ramach ubezpieczenia turystycznego dla psa lub kota masz też dostęp do całodobowej infolinii czy informacji na temat najbliższych gabinetów weterynaryjnych.

Ubezpieczenie turystyczne a ciąża

Jeśli nie ma żadnych przeciwwskazań lekarskich, podróżowanie w ciąży jest całkowicie bezpieczne. Wycieczkę czy dłuższy wyjazd dobrze zaplanować między 12. a 30. tygodniem. 

Ubezpieczenie podróżne dla kobiet w ciąży to konieczność. Na początek zadbaj o Kartę EKUZ, która zapewni dostęp do publicznej służby zdrowia w większości krajów Europy. 

Rozszerzenie ochrony wiąże się z zakupem dodatkowego ubezpieczenia turystycznego. 

Problem może pojawić się z wyborem konkretnej polisy. Firmy ubezpieczeniowe traktują ciężarne kobiety jak grupę podwyższonego ryzyka. Przekłada się to na:  wyższą składkę, ograniczony zakres, a czasem nawet z rozszerzeniem ubezpieczenia o przewlekłe choroby. Niestety, niektóre towarzystwa nie przewidują żadnej ochrony dla przyszłych mam. 

Po analizie większości OWU widać zasadniczo trzy podejścia: 

  • wyłączenie ciąży z odpowiedzialności i brak możliwości dodatkowej ochrony,
  • standardowe ubezpieczenie, ale tylko do 26. lub 32. tygodnia,
  • leczenie związane z ciążą i narodzinami dziecka jest ograniczone do konkretnej sumy gwarantowanej. 

Przy wyborze oferty zwróć właśnie na te kwestie szczególną uwagę! 

Czy mogę wykupić ubezpieczenie turystyczne rowerowe?

Podobnie jak w przypadku ubezpieczenia samochodu, masz możliwość ubezpieczenia roweru. Obejmuje ono zarówno Ciebie – rowerzystę, jak i Twój ulubiony sprzęt, także hulajnogę elektryczną. Standardowe oferty obejmują przede wszystkim NNW, ale możesz rozszerzyć ją także o OC.

Czy dostanę zniżkę rodzinną na ubezpieczenie podróżne?

Jest taka możliwość. Coraz więcej towarzystw ubezpieczeniowych w ten sposób dodatkowo promuje rodzinne wakacje. 10%, 20%, a nawet 50% – na takie rabaty możesz liczyć. Sprawdź szczegóły ofert ubezpieczycieli.

Czy zakres polisy ma wpływ na cenę?

Tak. Zasada jest bardzo prosta: Im większa ochrona, tym wyższa składka. Pomyśl jednak o tym inaczej: Im większa ochrona, tym większe bezpieczeństwo i mniej stresu.

Mateusz Podlecki - Redaktor HelloFinance

Redaktor HelloFinance

Pomaga ludziom podejmować lepsze decyzje finansowe, by mogli dzięki temu wieść szczęśliwsze życie. Pisząc artykuły w HelloFinance, buduje świadomość ekonomiczną i finansową. Oprócz tego pasjonuje się edukacją medialną i nowymi technologiami oraz ich wpływem na codzienność.

Oszczędzaj czas i pieniądze z Hello Finance

Poznaj sprawdzone sposoby na finanse osobiste

Zobacz inne treści
Podobne artykuły
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne – ile kosztuje i co obejmuje?

wrz 09

Prywatne ubezpieczenie zdrowotne – ile kosztuje i co obejmuje?

Prywatne ubezpieczenie zdrowotne pozwala dostać się bez kolejek do lekarza specjalisty. Oferty polis zdrowotnych zaczynają się od 43 zł miesięcznie.

Ubezpieczenie AC – co to, co obejmuje + przegląd ofert 2023

maj 30

Ubezpieczenie AC – co to, co obejmuje + przegląd ofert 2023

„Mądry Polak po szkodzie” – brzmi znane porzekadło. Sztuką jest jednak być mądrym i przed szkodą, czyli właściwie się zabezpieczyć.

Jak sprawdzić ubezpieczenie auta online – UFG, CEPiK

sty 11

Jak i gdzie sprawdzić ubezpieczenie auta [online + za darmo]

Zobacz, jak szybko sprawdzić, czy samochód jest ubezpieczony i jakich danych potrzebujesz, żeby to zrobić. Jak sprawdzić OC sprawcy wypadku?