- Inwestowanie
- Obligacje skarbowe
Obligacje skarbowe 2023 (czy warto w nie inwestować)
W czerwcu 2022 roku Skarb Państwa wypuścił nową ofertę obligacji ze zmiennym oprocentowaniem, opartą o stopę referencyjną NBP (obecnie 5,25% w skali roku). Jest to odpowiedź na rosnącą inflację w kraju, która w maju osiągnęła rekordowe 13,9%.
Dlaczego możesz nam zaufać
Artykuły na HelloFinance są pisane na podstawie badań naukowych, danych ze stron rządowych oraz innych rzetelnych źródeł. Teksty powstają przy współpracy ze specjalistami ds. bankowości, finansów i ubezpieczeń. Artykuły są opiniowane przed publikacją oraz podczas znaczących aktualizacji.
Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym
Informacja o reklamach
Treści na HelloFinance mogą zawierać linki do produktów, ze sprzedaży których możemy dostać prowizję. Tworząc treści, trzymamy się wysokich standardów redakcyjnych i dbamy o obiektywne podejście do omawianych produktów. Obecność linków afiliacyjnych nie jest dyktowana przez naszych partnerów, a sami dobieramy produkty, które recenzujemy w pełni niezależnie.
Dowiedz się więcej w naszym regulaminie
Z artykułu dowiesz się także:
- Ile możesz zyskać na obligacjach 3-miesięcznych, rocznych i dwuletnich.
- Co się stanie, jeśli sprzedasz obligacje skarbowe przed terminem.
- Czy obligacje skarbowe są naprawdę bezpieczne.
Zobacz też:
- Ranking kont maklerskich
- Ranking kont oszczędnościowych
- W co inwestować pieniądze
- Gdzie kupić złoto inwestycyjne
- Jak zarabiać na kryptowalutach
- Portfel kryptowalut
Obligacje skarbowe – co warto wiedzieć?
Na obligacjach skarbowych nie zarobisz tak spektakularnie, jak na giełdzie. Z drugiej strony – nie możesz też tak spektakularnie stracić. Dostępne na rynku obligacje Skarbu Państwa mogą z powodzeniem konkurować z lokatami pod względem rentowności (oprocentowanie obligacji wynosi nawet do 6% w skali roku) i stanowią jeden z najbezpieczniejszych dostępnych instrumentów finansowych.
Przy wskaźniku inflacji na poziomie 13,9% obligacje mogą być realnie świetnym sposobem oszczędzania – szczególnie te indeksowane inflacją. Warte zainteresowania są także obligacje ze zmiennym oprocentowaniem, oparte o stopę referencyjną NBP (obecnie 5,25% w skali roku).
Zobacz też:
Czym są obligacje skarbowe?
Zacznijmy od tego, czym są obligacje. Są one papierami wartościowymi emitowanym w serii, w którym emitent (czyli ten, kto wprowadza je do obiegu) stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia.
Obligacje skarbowe to papiery wartościowe emitowane przez Ministra Finansów. Zasada działania jest prosta: państwo pożycza od Ciebie konkretną sumę pieniędzy i zobowiązuje się, że zwróci ją po określonym czasie – powiększoną o odsetki.
Przykład
Kupujesz obligacje roczne ze stałym oprocentowaniem 5-procentowym za 100 zł. Po upływie roku na Twoje konto wpływa 100 zł, powiększone o kwotę oprocentowania (w tym przykładzie będzie to 5 zł).
W tym układzie biorą udział następujące strony:
- Emitent obligacji (państwo) – które jest dłużnikiem.
- Obligatariusz (Ty) – właściciel obligacji.
Strony te zawierają umowę, którą potwierdza papier wartościowy zwany obligacją.
Kto może emitować obligacje skarbowe?
Za zobowiązania wynikające z obligacji skarbowych, Skarb Państwa odpowiada całym swoim majątkiem. Przychody, które pochodzą ze sprzedaży obligacji, finansują deficyt budżetowy.
Mówiąc prościej: gdy kupujesz obligacje skarbowe, dostarczasz państwu pieniędzy na załatanie dziury budżetowej. Można powiedzieć, że Skarb Państwa zaciąga u Ciebie nisko oprocentowany kredyt, który spłaca w wyznaczonym terminie.
Nietrudno więc zrozumieć, że obligacji skarbowych nie może emitować każdy podmiot gospodarczy – a jedynie Skarb Państwa (konkretnie zaś Minister Finansów).
Gdzie kupić obligacje skarbowe?
Obligacje skarbowe na rynku pierwotnym możesz kupić tylko w banku PKO BP. Zakupu możesz dokonać:
- w oddziale banku,
- w Punktach Obsługi Klientów Biura Maklerskiego PKO BP,
- na stronie internetowej Ministerstwa Finansów,
- za pośrednictwem konta Inteligo,
- przez telefon, pod numerem: 801 310 210, lub +48 81 535 66 55 dla połączeń z telefonów komórkowych i z zagranicy.
Przy zakupie obligacji skarbowych nie ponosisz żadnych dodatkowych kosztów ani prowizji – jak w przypadku inwestycji na giełdzie. Nie musisz też zakładać rachunku maklerskiego.
No dobrze, wiesz już gdzie kupić obligacje. Czas sprawdzić jak to zrobić krok po kroku.
Jak kupić obligacje skarbowe?
- Zarejestruj się – cały proces zajmie Ci nie więcej niż 10 minut. W procesie rejestracji podajesz swoje imię, nazwisko, adres mailowy, numeru telefonu, numer PESEL i numer rachunku bankowego, na który zostaną Ci zwrócone pieniądze wraz z odsetkami. Na koniec wypełniasz ankietę, która weryfikuje stan Twojej wiedzy.
- Wybierz rodzaj i liczbę obligacji, które chcesz kupić – obecnie w ofercie Skarbu Państwa znajdziesz 6 rodzajów obligacji skarbowych, 2 rodzaje obligacji rodzinnych oraz obligacje premiowe i IKE.
- Opłać transakcję – przelewem lub w oddziale banku.
- Odbierz potwierdzenie zakupu – w oddziale banku lub Punkcie Sprzedaży Obligacji (jeśli kupujesz przez internet lub telefon).
Po okresie oszczędzania wpłacone pieniądze wraz z odsetkami zostaną przekazane na Twoje konto bankowe (lub przesłane w inny wskazany przez Ciebie sposób).
Sprawdź koniecznie:
Jak sprzedać obligacje skarbowe?
Jeśli chcesz spieniężyć obligacje skarbowe przed terminem wykupu, masz dwie możliwości:
- możesz wycofać wpłacone pieniądze (ponosząc opłatę),
- albo sprzedać swoje obligacje innemu nabywcy na podstawie umowy cywilnoprawnej.
Przedterminowy wykup obligacji
Jeśli Twoje plany zmieniły się i potrzebujesz gotówki „na już”, możesz złożyć dyspozycję wcześniejszego wykupu i odebrać swoje pieniądze. Możesz to zrobić:
- W placówce banku (lub Punkcie Obsługi Klienta Maklerskiego), przez internet lub telefon.
- Nie wcześniej, niż 7 dni po zakupie obligacji i nie później niż miesiąc przed planowanym wykupem obligacji (20 dni w przypadku obligacji 3-miesięcznych OTS, rocznych ROR i 2-letnich DOR).*
*Wyjaśnienie skrótów znajdziesz poniżej.
Wcześniejszy wykup łączy się z opłatą określoną w liście emisyjnym obligacji. Wynosi ona:
- 50 gr za obligację roczną ROR.
- 70 gr za obligację 2-letnią DOR, 3-letnią TOZ i 4-letnią COI.
- 2 zł za każdą obligację 10-letnią EDO.
Podsumowując
Możesz odzyskać swoje pieniądze z obligacji przed planowanym terminem wykupu. Otrzymasz wtedy zainwestowane pieniądze, powiększone o kwotę odsetek, które narosły do okresu wykupu (minus opłata za przedterminowy wykup).
Sprzedaż innemu nabywcy
Aby sprzedać obligacje innemu nabywcy, musisz spisać z nim umowę cywilnoprawną i udać się do punktu sprzedaży obligacji. Jeśli umowa jest potwierdzona notarialnie, wystarczy, że w placówce pojawi się sam kupujący.
Chcesz wiedzieć, jak wybrać najlepsze konto na lata? Sprawdź nasz ranking kont osobistych!
Rodzaje obligacji skarbowych
Obligacje skarbowe różnią się:
- Wysokością oprocentowania – oprocentowanie obligacji to obecnie od 3 do 5,75%.
- Rodzajem oprocentowania – w ofercie znajdziesz obligacje o stałym i zmiennym oprocentowaniu oraz oprocentowaniu opartym na inflacji).
- Czasem wykupu – możesz „pożyczyć” państwu swoje pieniądze na trzy miesiące, rok, 2, 3, 4, 6, 10 lub 12 lat.
Obligacje skarbowe można też podzielić, biorąc pod uwagę to, do kogo skierowana jest oferta:
- Obligacje detaliczne – skierowane głównie do osób fizycznych. Inwestowanie w obligacje nie zrujnuje Twojego portfela: cena jednej obligacji to 100 zł.
- Obligacje hurtowe – skierowane do dużych inwestorów (zarówno osób fizycznych, jak i prawnych i jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej). Można je kupić w ramach przetargu organizowanego przez Ministra Finansów. Obligacje hurtowe to poważne zobowiązanie finansowe: cena jednej obligacji to 1 000 zł.
W poniższym zestawieniu skupię się na obligacjach detalicznych i omówię bieżącą ofertę Ministerstwa Finansów.
Jeśli zastanawiasz się, co oznaczają trzyliterowe skrótowce przy każdym rodzaju obligacji – zajrzyj do słowniczka!
Słowniczek
Skrót |
Wyjaśnienie |
OTS |
oszczędnościowe 3-miesięczne stałoprocentowe obligacje skarbowe |
ROR |
roczne oszczędnościowe obligacje skarbowe o zmiennej stopie procentowej |
DOR |
dwuletnie oszczędnościowe obligacje skarbowe o zmiennej stopie procentowej |
TOZ |
trzyletnie oszczędnościowe obligacje skarbowe o zmiennej stopie procentowej |
COI |
czteroletnie indeksowane inflacją oszczędnościowe obligacje skarbowe |
EDO |
emerytalne dziesięcioletnie oszczędnościowe obligacje skarbowe |
Może Cię zainteresować:
Detaliczne obligacje skarbowe
W związku z szalejącą inflacją i rosnącymi wydatkami budżetu państwa, na rynku pojawia się coraz więcej rodzajów obligacji, które mogą być warte Twojej uwagi. Wypuszczone w czerwcu 2022 roku obligacje roczne i dwuletnie mają obecnie bardzo korzystne oprocentowanie – dochodzące do 5,5%. Ale uwaga: jest to oprocentowanie zmienne.
Interesująca wydaje się również oferta obligacji 3-miesięcznych (ze stałym oprocentowaniem), które co prawda oprocentowane są tylko na 3%, ale w stosunku do obligacji długoterminowych przynoszą zysk szybko.
Sprawdź bieżącą ofertę obligacji detalicznych i zobacz, czy znajdziesz tam coś dla siebie (szczegółowy opis każdego rodzaju obligacji znajdziesz w tabeli z ofertą inwestycyjną Ministerstwa Finansów).
Obligacje 3-miesięczne OTS
Stosunkowo nisko oprocentowane obligacje, przeznaczone dla osób, które chcą znać swój zysk już w dniu zakupu i chcą zaangażować swoje pieniądze na stosunkowo krótki czas.
- Cena sprzedaży jest stała – i wynosi 100 zł.
- Oprocentowanie jest stałe i wynosi 3% w skali roku.
- Są w ciągłej sprzedaży – co miesiąc pojawia się nowa oferta.
- Jeśli kupisz jedną obligację za 100 zł – po 3 miesiącach odsetki wyniosą 0,76 zł.
Obligacje roczne ROR
Nowość na rynku, wypuszczona przez rząd w czerwcu 2022. Oferta dla osób poszukujących krótkiej formy oszczędzania, która zapewnia comiesięczny zysk. Wybierając obligacje roczne ROR, pamiętaj, że ich oprocentowanie jest zmienne – i zależy od bieżącej sytuacji gospodarczej.
- Cena sprzedaży jest stała – i wynosi 100 zł.
- Oprocentowanie jest zmienne – w pierwszym miesiącu odsetkowym wynosi 5,25% w skali roku.
- W kolejnych okresach oprocentowanie zależy od stopy referencyjnej NBP.
- Są w ciągłej sprzedaży – co miesiąc nowa oferta.
- Jeśli kupisz obligację za 100 zł – w pierwszym okresie odsetkowym zysk wyniesie 0,44 zł.
Obligacje 2-letnie DOR
Oferta dla osób, które chcą osiągać comiesięczny zysk, ale gotowe są podjąć niewielkie ryzyko – ten typ obligacji ma bowiem zmienne oprocentowanie.
- Cena sprzedaży jest stała – i wynosi 100 zł.
- Oprocentowanie zmienne – 5,5% w skali roku w pierwszym miesięcznym okresie odsetkowym.
- W kolejnych miesiącach odsetkowych – oprocentowanie jest równe stopie referencyjnej NBP + 0,25%.
- Są w ciągłej sprzedaży – co miesiąc nowa oferta.
- Jeśli kupisz obligacje za 100 zł – w pierwszym miesiącu zarobisz 0,46 zł.
Obligacje 3-letnie TOZ
Oferta dla osób, które chcą mieć regularny zysk (co 6 miesięcy), są jednak gotowe na ryzyko związane ze zmiennym oprocentowaniem.
- Cena sprzedaży jest stała – i wynosi 100 zł.
- Oprocentowanie zmienne – 5,5% w pierwszym (sześciomiesięcznym) okresie odsetkowym.
- W kolejnych okresach odsetkowych – mnożnik 1,00 x WIBOR 6M, z wypłatą odsetek co pół roku (w praktyce: oprocentowanie obligacji wyliczane jest co pół roku w oparciu o wartość 6-miesięcznej stopy procentowej WIBOR, po której banki pożyczają sobie pieniądze).
- Są w ciągłej sprzedaży – co miesiąc nowa oferta.
- Jeśli kupisz obligacje za 100 zł – w pierwszym okresie odsetkowym uzyskasz 2,75 zł.
Obligacje 4-letnie COI
Obligacje indeksowane inflacją to oferta dla osób, które dysponują nadwyżkami finansowymi i chcą pomnażać zyski w dłuższym okresie czasu – mając pewność, że inflacja nie uszczupli ich zysku. Zapewniają coroczny dopływ gotówki z odsetek.
- Cena sprzedaży jest stała – i wynosi 100 zł.
- Oprocentowanie zmienne – zależne od poziomu inflacji.
- W pierwszym (rocznym) okresie odsetkowym wynosi 5,5%.
- Mają 4 okresy odsetkowe – zysk jest wypłacany co rok.
- Są w ciągłej sprzedaży – co miesiąc nowa oferta.
- Jeśli kupisz obligacje za 100 zł – po roku zyskasz 5,5 zł.
Obligacje 10-letnie EDO
Świetny instrument oszczędzania dla osób, które chcą oszczędzać w długim okresie czasu – na przykład na swoją przyszłą emeryturę. Obligacje indeksowane inflacją z coroczną wypłatą odsetek.
- Cena sprzedaży jest stała i wynosi 100 zł.
- Oprocentowanie zmienne – zależy od inflacji.
- W pierwszym (rocznym) okresie odsetkowym oprocentowanie wynosi 5,75%.
- W kolejnych okresach odsetkowych jest obliczane jako suma inflacji i marży odsetkowej (gwarantującej zysk powyżej inflacji).
- Są w ciągłej sprzedaży – co miesiąc nowa oferta.
- Jeśli kupisz obligacje za 100 zł – po roku zyskasz 5,75 zł.
Obligacje rodzinne 500+
Obligacje rodzinne to oferta dla Ciebie, jeśli pobierasz świadczenie w ramach programu „Rodzina 500 +” i chcesz zainwestować kapitał na dłuższy czas. Oszczędzone w ten sposób pieniądze możesz przeznaczyć np. na studia dla dzieci lub prezent, który pomoże im wejść w dorosłość.
Masz do wyboru dwie oferty obligacji: z wykupem po 6 i 12 latach.
Obligacje rodzinne 6-letnie
Skonstruowane na tej samej zasadzie, co obligacje indeksowane inflacją, przeznaczone dla osób, które chcą oszczędzać przez dłuższy czas i nie bać się, że inflacja „zje” ich oszczędności.
- Cena sprzedaży jest stała i wynosi 100 zł.
- Oprocentowanie zmienne – zależy od inflacji.
- W pierwszym (rocznym) okresie odsetkowym oprocentowanie wynosi 5,70%.
- W kolejnych okresach odsetkowych marża wynosi 1,50% + inflację.
- Są w ciągłej sprzedaży – co miesiąc nowa oferta.
- Jeśli kupisz obligacje za 100 zł – po roku zyskasz 5,75 zł.
Obligacje rodzinne 12-letnie
Wysoko oprocentowana oferta dla osób, które chcą zainwestować pieniądze na dłuższy czas. Obligacje indeksowane inflacją – a więc bez obaw o straty w przypadku znacznego wzrostu cen.
- Cena sprzedaży jest stała – i wynosi 100 zł.
- Oprocentowanie zmienne – zależne od inflacji.
- W pierwszym (rocznym) okresie odsetkowym wynosi 6%.
- W kolejnych okresach odsetkowych marża wynosi 1,75% + inflację.
Ważne!
Dla obligacji rodzinnych istnieje limit zakupu. Łączna wartość obligacji, które planujesz kupić, nie może przekroczyć sumy świadczeń z programu „Rodzina 500+”, które jak dotąd wpłynęły na Twoje konto.
Obligacje premiowe
Jeśli szukasz bezpiecznej oferty inwestycyjnej, która zapewni Ci zysk już po roku, a jednocześnie chcesz zawalczyć o pieniężną premię – ta oferta może Cię zainteresować.
- Cena obligacji jest stała – i wynosi 100 zł.
- Oprocentowanie stałe – 1,50% w skali roku.
- Każda obligacja bierze udział w losowaniu premii, które odbędzie się 16 lutego 2023 roku.
- Wysokość premii to: 100 000 zł, 10 000 zł, 1 000 zł, 100 zł lub 10 zł.
- Premia wpływa na Twoje konto po upływie 12 miesięcy od dnia zakupu obligacji.
- Premia nie podlega podatkowi od gier hazardowych – a jedynie podatkowi dochodowemu.
Obligacje IKE
Bezpieczny sposób oszczędzania, który pozwala zainwestować pieniądze zgromadzone na Indywidualnym Koncie Emerytalnym w obligacje skarbowe. Konto emerytalne zakładasz w PKO BP, opłaty są niskie, a zysk stały – choć niewielki. Od zysku na obligacjach IKE nie zapłacisz podatku dochodowego.
W ramach konta IKE możesz nabyć obligacje:
- roczne,
- 2-letnie,
- 3-letnie,
- 4-letnie,
- 10-letnie.
Środki z konta IKE–Obligacje możesz wypłacić Ty, lub osoba przez Ciebie upoważniona.
Nie przekonała Cię żadna z ofert obligacji?
Zobacz, w co jeszcze warto zainwestować pieniądze.
Czy obligacje skarbowe chronią przed inflacją?
W ofercie Ministerstwa Finansów znajdziesz tak zwane obligacje antyinflacyjne, czyli papiery wartościowe indeksowane inflacją. Co to dokładnie oznacza?
Obligacje antyinflacyjne „chronią” przed inflacją w tym sensie, że wysokość Twojego zysku zależy wprost od wskaźnika inflacji. Oprocentowanie tego rodzaju obligacji jest sumą:
- Inflacji (czyli stopy wzrostu cen towarów i usług, zgodnie z bieżącym wskaźnikiem podanym przez GUS).
- Marży – podanej na liście emisyjnej danej obligacji.
Ten sposób wyliczenia daje Ci jedną prostą korzyść: Twój zysk będzie zawsze wyższy od inflacji.
Ważne!
W przypadku ujemnej stopy inflacji obligacje nie tracą na wartości. Wskaźnik inflacji oznaczany jest wtedy jako zero.
Podsumowanie: wady i zalety inwestowania w obligacje skarbowe
Obligacje skarbowe to w miarę pewny i bezpieczny sposób inwestowania pieniędzy, który zapewnia stały – choć niewielki – zysk. Dlaczego „w miarę” pewny i bezpieczny?
Gwarantem wykupu obligacji jest państwo i choć jest bardzo niewielkie ryzyko, że pewnego dnia stanie się ono niewypłacalne – to takie ryzyko wciąż istnieje. Przekonali się o tym obywatele Argentyny, których obligacje w 2001 roku zostały przymusowo umorzone przez państwo w obliczu zadłużenia kraju.
Takie przypadki są jednak bardzo rzadkie. Jakie są więc realne zalety i wady obligacji skarbowych?
- Zaletą obligacji jest z pewnością ich bezpieczeństwo – zysk jest albo pewny od momentu zakupu obligacji, albo gwarantowany inflacją, albo zmienny – lecz tu wahania zależą od stawki referencyjnej NBP, lub WIBOR i nie notują spektakularnych skoków.
- Kolejna zaleta to niska stawka wejścia – jeśli chcesz, możesz kupić nawet jedną obligację za 100 zł, żeby przekonać się „jak to działa”.
- Podstawowa wada obligacji skarbowych to ich niskie oprocentowanie – które i tak w ostatnim czasie nie wygląda najgorzej. Oprocentowanie na poziomie pięciu czy sześciu procent to wartość, której nie powstydziłaby się całkiem niezła lokata.
Dzięki za przeczytanie mojego artykułu – mam nadzieję, że o obligacjach państwowych wiesz już prawie wszystko. Jeśli nie: pytaj śmiało w komentarzach!
FAQ
A może ktoś już zapytał za Ciebie? Zobacz, o co pytali inni!
1. Co dzieje się z obligacjami skarbowymi po śmierci właściciela?
Nie można co prawda złożyć pełnomocnictwa do dysponowania obligacjami na wypadek śmierci właściciela, jednak jest na to prostszy sposób. Obligacje skarbowe podlegają dziedziczeniu – na zasadzie prawa spadkowego. Jeśli chcesz upoważnić do dysponowania swoimi papierami wartościowymi kogoś spoza najbliższej rodziny – możesz spisać testament.
2. Czy wojna na Ukrainie wpływa na wartość obligacji?
Bezpośrednio – nie, pośrednio – zdecydowanie tak. Wojna na Ukrainie wpływa na wysokość inflacji, kurs złotego i ogólne nastroje na rynkach finansowych. Może być pośrednią przyczyną, dla której rząd uatrakcyjnia ofertę obligacji, aby zwiększyć ilość pieniędzy w budżecie.
3. Czy zysk z obligacji podlega opodatkowaniu?
Tak, za zysk z obligacji zapłacisz tak zwany podatek Belki na poziomie 19%. Wyjątek stanowią tu obligacje IKE zwolnione z podatku dochodowego.
4. Czym się różnią bony skarbowe od obligacji?
Zarówno bony skarbowe, jak i obligacje to instrumenty emitowane przez Skarb Państwa. Bony skarbowe są znacznie droższe od obligacji (ok. 10 000 zł za 1 bon) i nie są oprocentowane.